ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

 Πολυβία Παραρά: Δεν υπάρχει ελληνική ταυτότητα χωρίς την ελληνική γλώσσα

19/9/2020

 Εθνικός Κήρυξ     

Η Πολυβία Παραρά είναι διδάκτωρ Ελληνικών Σπουδών στο τμήμα Κλασσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ. Εχει δημιουργήσει τομέα εξειδίκευσης Νεοελληνικών Σπουδών και διδάσκει τα μαθήματα της Νεοελληνικής Γλώσσας σε όλα τα επίπεδα, καθώς και Νεοελληνική Λογοτεχνία, Ιστορία και τη συνέχεια του Ελληνικού Κόσμου από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Επιπροσθέτως των Νεοελληνικών Σπουδών διδάσκει και το μάθημα CLAS 312 «The Modernity of Athenian Democracy». Μεταξύ άλλων ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η έρευνά της και οι απόψεις της για την επικαιρότητα των αρχαίων Ελλήνων σήμερα και η αρθρογραφία της για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Ελληνισμός.

Ερώτηση: Πανδημία και εκπαίδευση κυρία Παραρά. Ποιες μπορεί να είναι οι μακροχρόνιες συνέπειες;

Οι συνέπειες της πανδημίας στην εκπαίδευση είναι πολυεπίπεδες. Σε πρώτο και πιο εμφανές επίπεδο, αποκτάται από διδάσκοντες και διδασκομένους η δεξιότητα της παροχής εκπαιδευτικού έργου πάνω σε ιντερνετικές πλατφόρμες, οι αποστάσεις εκμηδενίζονται, και επικρατεί και μία κατάσταση αχρονίας με τη δυνατότητα ή και την ενθάρρυνση για πρακτικούς λόγους ασύγχρονης παρακολούθησης μαθημάτων. Αναμφίβολα οι σπουδάζοντες συνεχίζουν να αποκτούν γνώσεις και με αυτόν τον τρόπο, αλλά το ερώτημα είναι τι χάνεται. Σε ένα βαθύτερο επίπεδο ενισχύεται η αυτάρκεια του ατόμου να συνεχίζει να εργάζεται σε περιβάλλον τεχνητής ατομικότητας και η απο-αλληλεπίδρασή του από τους συνανθρώπους του. Σε περίπτωση που η έλλειψη κοινωνικότητας παραταθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα, θα με ανησυχούσε ότι σε ένα βαθύτερο επίπεδο θα μπορούσαν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις μίας περαιτέρω απομόνωσης του ατόμου στην ιδιωτικότητά του, που είναι ήδη ενισχυμένη σήμερα, σε κάτι που θα ονόμαζα «απομονωμένη αυτονομία». Μια τέτοια κατάσταση θα εξασθενούσε περαιτέρω τον κοινωνικό ιστό.

Ερώτηση: Τα καλά και κακά της διαδικτυακής μάθησης στα παιδιά 6-18 χρόνων.

Δεν βλέπω κάποια θετικά σε αυτήν την ηλικία των 6-18 ετών , δεδομένου ότι σε αυτές τις ηλικίες αναπτύσσεται το δεύτερο στάδιο της κοινωνικοποίησης του ατόμου στον φυσικό χώρο του σχολείου, που είναι μία μικροκοινωνία με λιγότερη ανοχή από την οικογένεια και μεγαλύτερη από την απρόσωπη κοινωνία μετά την ενηλικίωση.

Το κύριο και πιο σημαντικό, λοιπόν, είναι η απουσία της ανθρώπινης επαφής και η ελλιπής κοινωνικοποίηση των παιδιών. Για τους ανθρώπους των μεγαλύτερων ηλικιών δεν είναι τόσο καταλυτικό αλλά για τους μαθητές πιστεύω οι επιπτώσεις είναι τεράστιες. Το παιχνίδι, οι συζητήσεις στο σχολείο με μαθητές και καθηγητές, οι αντιδράσεις της στιγμής, η αλληλεγγύη, τα κοινά θέματα, η γέννηση αισθημάτων, η λίστα είναι μεγάλη. Ολα αυτά χάνονται, γιατί λείπει ο φυσικός χώρος γέννησης και ανάπτυξής τους.

Επίσης, οι έφηβοι και οι νέοι, ήδη αφοσιωμένοι στα μέσα ηλεκτρονικής κοινωνικής δικτύωσης, τώρα εκπαιδεύονται και στις διαδικτυακές πλατφόρμες διδασκαλίας και σχεδόν η ζωή τους στο σύνολό της αναπτύσσεται σε διάδραση με μία οθόνη. Πιστεύω ότι αν αυτή η κατάσταση παραταθεί για ένα πολύ μεγάλο διάστημα ο νέος άνθρωπος θα καταστεί τελείως εξαρτημένος από την επίπλαστη ευκολία του να ζει μέσα από την οθόνη του υπολογιστή και θα απωλέσει τις δεξιότητες που αποκτώνται μέσα από την προσπάθεια.

Πιστεύω στη δύναμη της ανθρώπινης παρουσίας, στον ρόλο της φυσικής παρουσίας του «άλλου» ως καθρέφτη της δικής μας πραγματικότητας. Ο δάσκαλος δεν είναι μόνο μετακενωτής γνώσεων αλλά και φορέας ήθους και αξιών. Το ίδιο και οι συμμαθητές.

Τέλος, για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες οι επιπτώσεις είναι ακόμα μεγαλύτερες, αφού στερούνται τις θεραπευτικές παρεμβάσεις του σχολείου που απαιτούν την φυσική τους παρουσία στο σχολείο. Το σχολείο για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες είναι και η παρέα και η ευρύτερη οικογένεια που δεν μπορούν να βρουν στο διαδίκτυο. Η μοναξιά τους είναι απέραντη και βυθίζονται και αυτά στον διαδικτυακό κόσμο και στον εαυτό τους απομακρυνόμενα από την κοινωνική πραγματικότητα.

Καταλήγοντας, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι την εποχή του κορωνοϊού δεν μιλάμε για διαδικτυακή μάθηση αλλά για διαδικτυακή μάθηση σε συνθήκες κοινωνικής απομόνωσης. Είναι άλλο η διαδικτυακή μάθηση που είναι ένα εργαλείο εκπαίδευσης και άλλο η υποκατάσταση της κοινωνικής ζωής από τη διαδικτυακή ζωή.

Ερώτηση: Ποιοι κατά τη γνώμη σας είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες, ώστε να γίνει «ελκυστική και ενδιαφέρουσα» η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας;

Δεν έχω εργαστεί σε ελληνικό σχολείο στην Αμερική. Εχω εργαστεί μόνο σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Στα πανεπιστήμια, στα πλείστα νεοελληνικά προγράμματα ακολουθούνται οι πιο σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις και οι διδάσκοντες είναι διδάκτορες Ελληνικών Σπουδών. Κατά τη γνώμη μου, σε ένα ελληνικό σχολείο, όπως και σε κάθε σχολείο, η πιο σημαντική παράμετρος είναι το διδακτικό προσωπικό του.Ο δάσκαλος που κατέχει σε βάθος το αντικείμενό του μπορεί και να το μεταδώσει και να εμπνεύσει τον μαθητή του. Καλό είναι η τάξη στο ελληνικό σχολείο να είναι εξοπλισμένη με σύγχρονα μέσα. Για παράδειγμα, με τη χρήση promethean boards οι δάσκαλοι θα μπορούσαν να ταξιδέψουν  τους  μαθητές στην Ιστορία του ελληνικού πολιτισμού να περιδιαβούν το ανάκτορο της Κνωσσού, να ταξιδέψουν με τον Οδυσσέα σε μυθικούς και ιστορικούς κόσμους, να γνωρίσουν την Αθηναϊκή Δημοκρατία και τα επιτεύγματά της για τον δυτικό πολιτισμό. Ακόμα, να δουν τη συνέχεια του Ελληνισμού στο Βυζάντιο και πώς αυτό μετακένωσε τον Ελληνισμό στην Ευρώπη και μέσα από την Αναγέννηση γεννήθηκε η Δύση πάνω στις θεμέλιες αξίες του ελληνικού κόσμου.

Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού νοηματοδοτούν το ελληνικό σχολείο και πιστεύω ότι μαζί με τις δυνατότητες κοινωνικοποίησης σε περιβάλλον Ελληνισμού είναι και ο λόγος της ύπαρξής του. Από την άποψη της διδακτικής μεθοδολογίας ο δάσκαλος, πριν μπει στην τάξη να κάνει το μάθημά του, οφείλει να έχει ετοιμάσει διδακτικό σχέδιο, δηλαδή να γνωρίζει ποιοι είναι οι διδακτικοί του στόχοι για τη συγκεκριμένη ημέρα και με ποια εργαλεία θα επιτύχει αυτούς τους στόχους. Για να έχει επιτύχει στη διδασκαλία του, ο μαθητής του πρέπει να είναι σε θέση στο τέλος του μαθήματος να αναδιηγηθεί τι έμαθε και πώς αυτό που έμαθε τον βελτίωσε.

Ερώτηση: Υπάρχει ελληνική ταυτότητα, χωρίς την ελληνική γλώσσα;

Δεν υπάρχει ελληνική ταυτότητα, χωρίς την ελληνική γλώσσα. Η ελληνική γλώσσα δεν αποτελεί μόνο κώδικα ομιλίας αλλά πρωτίστως τρόπο σκέψης, αποτελώντας ανεξάντλητη δεξαμενή σοφίας και δημιουργίας. Είναι η πιο σπουδαία γλώσσα για αυτό και ο Βολταίρος είχε ισχυριστεί «είθε η Ελληνική γλώσσα να γίνει κοινή όλων των λαών». Τα κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας μαρτυρούν τον ελεύθερο άνθρωπο και είναι «ταμεία ήθους και σοφίας» που έχουμε τόσο ανάγκη σήμερα. Θεωρώ τον Ελληνικό Λόγο το εργαλείο για την επίλυση των σύγχρονων προκλήσεων στο επίπεδο της πολιτικής, της οικολογίας, των υπαρξιακών αγωνιών.

Το μέλλον των ελληνικής εκπαίδευσης στην Αμερική εξαρτάται από το πόσο θα επενδύσει σε αυτό η Ελληνοαμερικανική κοινότητα. Οι λειτουργοί της ελληνικής παιδείας υπάρχουν.  Η διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας στην Αμερική μετριέται από τις προσπάθειες και επενδύσεις της Ελληνοαμερικανικής κοινότητας στα σχολεία και στα πανεπιστήμια συγχρόνως με την κοινωνικοποίηση στους χώρους της Εκκλησίας.

https://classics.umd.edu/directory/polyvia-parara 

pparara@umd.edu